Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer verwijst naar gedrag dat de grenzen van wat sociaal acceptabel, ethisch, of legaal is overschrijdt. Het kan verschillende vormen aannemen en plaatsvinden in diverse contexten, zoals op het werk en in de maatschappij als geheel.
Gelukkig doen ze nu eindelijk iets aan het grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, tientallen jaren geleden was dat nog niet het geval en daar hebben meerdere individuen schade door opgelopen, of ze zijn er zelfs toen hun baan door kwijtgeraakt, inclusief mezelf.
Even ter zijde: gezien mijn CPTSS op zeer jonge leeftijd, werd ik tientallen jaren later getriggerd door een seksueel overschrijdend gedrag van mijn toenmalige manager op de werkvloer. En toen die triggers op kwamen spelen toen was voor mij het hek van de dam, met alle gevolgen van dien.
Er werd toen zelfs door diezelfde manager tegen me gezegd: zwijg Alicia! Want ik weet jou overal uit te halen. Maar goed dat is een gebeurtenis waar ik liever niet meer aan terug denk, want daar wordt het me nu 20 jaar later nog steeds slecht van. En ik zal heus niet de enigste vrouw zijn die dat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer (lang geleden) heeft meegemaakt en dit ook heeft moeten doorstaan. Net zoals sommige vrouwen dat recent nog hebben moeten doorstaan en of nog doorstaan.
Gelukkig waren er voorheen in mijn leven en daarna ook nog andere werkplekken, waar ik dan wel geweldige en respectvolle managers heb gehad.
Dus heel goed dat dit nu eindelijk bespreekbaar is en nog veel belangrijker is dat hier nu iets aan gedaan wordt.
Enkele voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag.
- Seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
Dit omvat ongewenste seksuele opmerkingen, aanrakingen, intimidatie, aanranding en of verkrachting.
- Gewelddadig gedrag
Fysieke agressie tegen anderen, zoals duwen, slaan, schoppen of dreigen met geweld.
- Pesten
Herhaaldelijk intimideren, kleineren, belachelijk maken of uitsluiten van anderen
- Discriminatie
Het ongelijk behandelen van mensen op basis van bijvoorbeeld ras, geslacht, religie, seksuele geaardheid of handicap.
- Cyberpesten
Pesten en of lastig vallen via digitale middelen zoals social media, e-mail of berichtenapps
- Psychologisch misbruik
Dit omvat bedreigingen, manipulatie, vernedering, isolatie of andere vormen van emotionele mishandeling
Het herkennen van het grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
Het herkennen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag is belangrijk om de veiligheid en het welzijn van individuen te waarborgen. Organisaties, onderwijsinstellingen en overheden hebben nu vaak beleid en procedures om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en aan te pakken en er zijn vaak ook hulpbronnen beschikbaar voor slachtoffers.
Het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is dus van groot belang om een veilige en respectvolle omgeving te creëren, zowel op de werkvloer als in andere aspecten van het leven.
Waarom kan het voor sommige mensen moeilijk zijn om grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer te melden?
- Angst voor represailles
Een van de grootste zorgen voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is angst voor represailles. Ze vrezen dat als ze het gedrag melden, ze mogelijk geconfronteerd worden met negatieve gevolgen, zoals intimidatie, ontslag of zelfs meer.
- Vrees voor niet geloofd te worden
Slachtoffers kunnen vrezen dat ze niet serieus genomen zullen worden of dat hun klachten worden gebagatelliseerd of geminimaliseerd.
- Schaamte en vernedering
Het ervaren van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer kan diepe gevoelens van vernedering en of schaamte veroorzaken. Dit kan slachtoffers ervan weerhouden om erover te praten, zelfs met vertrouwde collega’s.
- Gebrek aan het vertrouwen in het systeem
Als een organisatie geen effectieve procedures heeft voor het omgaan met klachten van grensoverschrijdend gedrag, kunnen mensen terughoudend zijn om iets te melden. Ze hebben mogelijk het gevoel dat hun klachten niet serieus genomen zullen worden of dat er niets aan gedaan zal worden.
- Impact op carrière
Sommige mensen hebben angst dat het melden van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer hun carrière kan schaden. Ze kunnen wellicht vrezen dat ze worden gezien als “probleemgevallen” of “moeilijke werknemers” wat hun kansen op promotie of nieuwe kansen kan schaden.
- Onzekerheid over de toekomst
Mensen kunnen ook terughoudend zijn om grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer te melden vanwege onzekerheid over de toekomst. Ze vragen zich af of er iets zal veranderen of verbeteren als ze hun klacht indienen.
- Culturele normen en stigma’s
In sommige culturen of gemeenschappen rust er een stigma op het praten over persoonlijke problemen of moeilijkheden op het werk. Dit kan het voor mensen moeilijk maken om grensoverschrijdend gedrag te melden, zelfs als ze het ervaren.
- Gevoel van onmacht
Als iemand herhaaldelijk grensoverschrijdend gedrag heeft ervaren, kan dit leiden tot een gevoel van onmacht, verdriet en hopeloosheid. Dit kan hen ontmoedigen om verdere stappen te ondernemen.
Barrières erkennen
Het is belangrijk om deze barrières te erkennen en een omgeving te creëren waarin mensen zich veilig voelen om grensoverschrijdend gedrag te melden. Dit kan worden bereikt door duidelijke beleidslijnen en procedures op te stellen, vertrouwelijke meldkanalen aan te bieden, training te geven over het herkennen en omgaan met grensoverschrijdend gedrag, en door een cultuur van respect en ondersteuning te bevorderen.
Enkele redenen waarom het goed is dat grensoverschrijdend gedrag nu eens serieus wordt aangepakt.
- Bescherming van de slachtoffers
Het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer bevordert een gevoel van welzijn en veiligheid voor alle individuen. Dit maakt het namelijk veel gemakkelijker voor mensen om zich te kunnen concentreren op hun werk, relaties op te bouwen en productief te zijn.
- Positieve organisatiecultuur
Het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer draagt dus bij aan het creëren van een positieve organisatiecultuur waarin respect, gelijkheid en samenwerking worden gewaardeerd. Zoals ik dat net al aangaf kan dat de betrokkenheid en tevredenheid van werknemers verhogen.
- Voorkomen van juridische gevolgen
Organisaties die grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer serieus nemen en proactief aanpakken, kunnen juridische problemen voorkomen. Dit kan variëren van claims van discriminatie en of intimidatie.
- Ethiek en Reputatie
Het serieus nemen van grensoverschrijdend gedrag is een kwestie van ethiek en integriteit. Organisaties die bekend staan om hun nul tolerantiebeleid ten aanzien van misbruik en respectloos gedrag bouwen een goede reputatie op.
- Maatschappelijke verandering
Het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer draagt bij aan bredere maatschappelijke veranderingen. Het laat zien dat deze kwesties serieus worden genomen en dat er eindelijk stappen worden ondernomen om ze aan te pakken.
Enkele fictieve voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer:
Seksuele intimidatie op kantoor
Giorgia werkt al een paar jaar als assistent-manager bij een middelgroot bedrijf. De nieuwe manager, Mark begint haar steeds meer persoonlijke vragen te stellen over haar relaties en priveleven. In het begin negeert Giorgia dit, maar al snel begint Mark opmerkingen te maken over haar uiterlij en flirt hij openlijk met haar.
Giorgia voelt zich steeds ongemakkelijker, maar weet niet goed wat ze moet doen. Ze wil haar baan niet verliezen en is bang voor represailles als ze Mark ermee confronteert. De situatie escaleert wanneer Mark haar op een dag vastpakt en ongewenste knuffels probeert te geven. Giorgia voelt zich vernederd en beschaamd.
Pesten op de afdeling
Peter werkt al een paar jaar als IT-specialist bij een groot bedrijf. Op zijn afdeling is er een groep collega’s die regelmatig grapjes ten koste van hem maken. Ze lachen hem uit om zijn kledingstijl, zijn manier van praten en zijn interesse in technologie.
In het begin probeert Peter erom te lachen, maar na verloop van tijd begint het hem echt te raken omdat het onderhand dagelijkse kost is geworden. Hij vermijdt de koffiepauzes en sociale evenementen op het werk, uit angst voor nog meer vernedering. Zijn werkprestaties lijden eronder en hij voelt zich geïsoleerd en eenzaam.
Discriminatie bij promoties
Ella werkt als senior accountant bij een gerenommeerd accountantskantoor. Ze heeft de afgelopen jaren hard gewerkt en uitstekende resultaten behaald. Ze heeft haar zinnen gezet op een promotie naar de functie van financieel manager, maar elke keer als er promotiekansen zijn, lijkt ze over het hoofd te worden gezien.
Op een dag hoort Ella per ongeluk een gesprek tussen enkele mannelijke collega’s, waarin wordt gesuggereerd dat ze niet geschikt is voor de rol vanwege haar geslacht en achtergrond. Ze voelt zich gefrustreerd en machteloos, wetende dat ze wordt gediscrimineerd vanwege factoren waar ze geen controle over heeft.
Cyberpesten door anonieme collega’s
John werkt in een groot bedrijf met diverse groepen collega’s. Hij begint echter vreemde berichten te ontvangen. De berichten zijn beledigend en bedreigende en ze suggereren dat hij incompetent is in zijn werk.
In het begin denkt John dat het een vergissing is of een misplaatste grap, maar de berichten blijven binnenkomen, vaak van anonieme afzenders. Hij begint zich steeds meer geïsoleerd te voelen op het werk. Het cyberpesten heeft een negatieve invloed op zijn zelfvertrouwen en zijn vermogen om effectief te werken.
Psychologisch misbruik door een collega
Layla werkt als projectmanager bij een architectenbureau. Ze heeft een goede relatie met haar team, behalve met een collega Tom. Tom lijkt voortdurend kritiek te hebben op haar beslissingen en probeert haar ideeën belachelijk te maken in vergaderingen.
Na verloop van tijd begint Tom subtiel te manipuleren door Layla’s ideeën te stelen en deze als zijn eigen voor te stellen aan het hogere management, zowel in het openbaar als in privégesprekken met andere collega’s.
Layla voelt zich steeds meer gestrest en onzeker op het werk. Ze vermijdt confrontaties met Tom omdat ze weet dat hij een sterke invloed heeft binnen het bedrijf. He psychologisch misbruik dat ze ervaart, begint een tol te eisen van haar mentale en emotionele welzijn’.
Waarom begeven sommige mensen zich aan het grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer?
- Macht en controle
Sommige individuen vertonen grensoverschrijdend gedrag om hun macht en controle over anderen uit te oefenen. Ze kunnen daardoor anderen intimideren, bedreigen of manipuleren om hun eigen positie te versterken of zich superieur te voelen.
Pesten, de stille pijn op scholen en op de werkvloer: dit doet mij denken aan de kleine pesters op scholen. Inderdaad, kleine pestertjes worden op een dag ook volwassen. Dan heb je grote kans dat je ze op een werkvloer tegenkomt.
Gezien de volwassen pesters op een dag ook bejaard worden, kom je ze nog eens tegen in een verzorgings/verpleegtehuis. Waar ze hun medebewoners gaan pesten.
Ik heb dit zelf kunnen waarnemen, toen mijn moeder in een verpleegtehuis verbleef. Als kind van je ouder kun je niet 24/7 in een verzorgingstehuis/verpleegtehuis aanwezig zijn om alles mee te krijgen. Maar dat wilt niet zeggen dat het daar op die plekken niet gebeurt.
En dat is nog erger voor die oudere mensen die op de afdeling dementie zitten, want daar kunnen helemaal niet meer voor zichzelf opkomen. Er zijn namelijk ook mensen die lijden aan een lichte vorm van dementie en dus gedeeltelijk wel de dingen meekrijgen die gebeuren.
Dus het is heel okay dat grensoverschrijdend gedrag op alle plekken wordt aangepakt. Want ieder mens zou zich op zijn minst veilig moeten kunnen voelen.
- Gebrek aan empathie
Een gebrek aan empathie kan ook leiden tot een grensoverschrijdend gedrag. Personen die niet in staat zijn om de gevoelens en behoeftes van anderen te begrijpen of te waarderen, kunnen zich zeer ongevoelig gedragen tegenover de effecten van hun acties.
- Eigen belang
Sommige mensen handelen grensoverschrijdend om hun eigen belangen te dien, zoals het verkrijgen van promotie of het versterken van hun eigen positie ten koste van anderen.
- Gebrek aan grenzen
Sommige mensen hebben geen duidelijke grenzen of begrip van wat acceptabel gedrag is. Dit kan ertoe leiden dat ze situaties verkeerd inschatten en gedrag vertonen dat anderen als grensoverschrijdend ervaren.
- Sociale druk
Sommige mensen kunnen zich gedwongen voelen om grenzen te overschrijden als gevolg van groepsdruk of de verwachtingen van hun collega’s of superieuren.
- Psychologische factoren
Psychologische factoren zoals frustratie, woede, onzekerheid of een gevoel van minderwaardigheid kunnen ook leiden tot grensoverschrijdend gedrag als een manier om deze emoties te uiten of ermee om te gaan.
- Ontoereikende vaardigheden voor conflictbeheersing
Sommige mensen hebben niet de juiste vaardigheden om op een constructieve manier met conflicten om te gaan. In plaats daarvan kunnen ze zich bezig houden met pesten, agressie of manipulatief gedrag.
Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is vaak complex omdat verschillende factoren tegelijkertijd een rol kunnen spelen. Het is essentieel om een cultuur van respect, duidelijke communicatie en passende grenzen te bevorderen om de incidentie van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer te verminderen en een veilige werkomgeving te creëren voor iedereen.
De verhalen illustreren hoe grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer kan voorkomen en hoe het verschillende vormen kan aannemen, zoals seksuele intimidatie, pesten en discriminatie. Het is belangrijk dat organisaties een veilige omgeving creëren waar werknemers zich gesteund voelen om dergelijke situaties te melden en aan te pakken.
Men gaat naar een werkplek toe om te werken en dan is het not done als ze daar nog zoveel extra vervelende dingen moeten incasseren/meemaken.
Grensoverschrijdend gedrag kent vele verschillende vormen het verwijst naar elk gedrag dat de persoonlijke grenzen, veiligheid of waardigheid van een individu schendt. Grensoverschrijdend gedrag is schadelijk voor de slachtoffers en kan vaak een negatieve impact hebben op hun welzijn en zelfbeeld. Het is belangrijk om keer op keer te benadrukken dat dit bestrijd moet worden, er moet keer op keer weer gestreefd worden naar het bevorderen van respect, gelijkheid en begrip.
Aan het einde van de dag zijn we allemaal maar mensen, met een hart, gevoelens en emoties die diep geworteld zijn.
Mensen die een gebrek hebben aan empathie en zelfbewustzijn zijn zich vaak niet bewust van hun gedrag. Ze kunnen zich mogelijk niet volledig realiseren hoe hun acties anderen kunnen beïnvloeden en of schaden.
Het ontbreekt mogelijk ook aan het vermogen om de grenzen van anderen te respecteren. Dit kan voortkomen uit een gebrek aan begrip of erkenning van de individuele rechten en behoeften van anderen.
Een gebrek aan zelfbeheersing kan ook leiden tot een impulsief of ongepast gedrag. Mensen die moeite hebben met het beheersen van emoties of impulsen, kunnen zich vaker bezig houden met grensoverschrijdend gedrag.
Op een moment dat je misschien precies de juiste woorden of inzichten nodig hebt, nodig ik je uit om een kijkje te nemen bij Mijn Missie. Hier vind je een schat aan hints en tips die niet alleen fascinerend kunnen zijn maar tevens ook je leven kunnen verrijken. Laat je inspireren en vind precies wat je zoekt op een moment dat het er echt toe doet.
Wat voor je ligt en wat achter je ligt, is niets vergeleken met wat in je ligt. Het lijkt altijd onmogelijk totdat het gedaan is….
Geschreven door: Alicia
